ARITZAKUN

En Aritzakun aun están la antigua escuela y un pequeño frontón que en la tiempos pasados estudiaban los niñ@s de los caseríos que en tiempos estaban habitados por grandes familias hoy muchos deshabitados o solo con una o dos personas.
En Aritzakun encontraremos el Urreputzu, al pie de los restos y escombreras de las minas donde se dice que los romanos trabajaron para extraer oro.
También se dice que este manantial próximo a la borda Arraxka, está guardada por lamias (seres mitológicos, mitad mujer y mitad pez que seducen a los hombres, antes de echarlos a perder).

Las Peñas de Itxusi, en las laderas rocosas de las estribaciones del monte Artzamendi, sobre una superficie de 115 hectáreas y encima de la regata de Aritzakun. Los componentes de mayor interés en esta zona son la presencia del buitre leonado y el quebrantahuesos en un entorno de extensos bosques de hayas y robles.
Aritzakun es un valle solitario, casi salvaje.

Aritzakun, Arizkungoa da, baina mendiengatik Baztandik kanpo dagoela dirudi. Baztan aldeko ipar-ekialdean dago, eta muga egiten dute Itsasu (Lapurdi) eta Bidarrai (Nafarroa Beherea) herriekin.
Garai batean Aritzakunen eta baziren baserri aunitz, eta denetan bizi zen jendea. Baserrietako haurrak eskolara joateko, Aritzakungo erdialdean eskola eta pilotaleku bat eraiki zituzten, oso zaila egiten baitzen egunero Arizkun edo Erratzu herri hurbilenetako eskoletara joatea.
Bertzalde, Aritzakunen, Itzulegi eta Aritzakungo Eskola artean, meatze batzuen arrastoak ikusten dira mendi errepidearen bazter batean. Eremua nahiko utzia dago, landarediak ia guztia hartu du, baina oraindik meatze lanen arrastoak ikus daitezke. Kondairaren arabera, meatzaritza arrasto horiek erromatarrek egin zituzten, eta handik urrea ateratzen omen zuten. Ez dago deus frogatuta, baina erromatarrak hemen ibili izana posible litzateke, Urritzaten Bidarrai (Nafarroa Beherea) eta Erratzu (Baztan) lotzen zituen galtzada erromatar baten arrastoak baitaude.